• Motto: Van Vertrouwenscrisis naar Noaberstaat
• Kernwoorden: Een overheid als een betrokken buurman, maar ook met gepaste afstand. Minder controle, wantrouwen en marktwerking.

Pagina 43 - De basishouding van de overheid moet zijn dat werknemers, werkgevers en vrijwilligers vanuit vertrouwen benaderd worden. Niet alleen betaald werk is belangrijk. We willen dat iedere vorm van arbeid die bijdraagt aan onze samenleving belangrijk is. Daarom willen wij dat de waardering voor de mensen die een actieve bijdrage aan de maatschappij leveren, bijvoorbeeld als mantelzorger, vrijwilliger of opvoeder van kinderen, gelijk is aan de waardering voor de mensen met een betaalde baan. Soms zit het gewoon tegen. Mocht je arbeidsrelatie veranderen vanwege omstandigheden, dan krijg je hulp. Lukt je huidige werk niet meer? Dan gaan we op zoek naar wat je nog wel kunt. En als werken helemaal niet meer gaat, zorgen we goed voor je.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 94 - Asielzoekers moeten ook een bijdrage leveren aan ons land. Op deze manier integreert men ook beter. Bij een arbeidsgeschikte situatie doet men na 1 jaar verblijf een opleiding, vrijwilligerswerk of heeft een verdienende baan.

Pagina 87 - De brandweer is een belangrijk onderdeel van de veiligheidsorganisatie en deze is voor de samenleving alleen betaalbaar wanneer we de inzet van vrijwilligers mogelijk maken. Door de energietransitie hebben we in Nederland te maken met meer elektra, accu’s en de opkomst van waterstof. De rol van de brandweer wordt dus belangrijker, zowel bij het voorbereiden van bouwplannen als bij het bestrijden van calamiteiten. Zeker in de dorpen en regio’s vervullen veel brandweerkorpsen naast een veiligheidsfunctie, ook een sociale functie voor hun gemeenschap. Deze maatschappelijke betrokkenheid willen we versterken.

Pagina 89 - De beroepsbrandweer en vrijwillige brandweer zijn mensen die thuishoren in het werkveld. We waken voor nog meer bureaucratie en regelgeving. We willen ons hard maken voor het behoud van een slagvaardige vrijwillige brandweer. BBB wil dat de vrijwillige brandweer zijn pier (uitrusting) thuis behoudt of dat deze wordt gestationeerd op een kazerne. We zetten ons dus in voor het kazerneren en het consigneren van de vrijwillige brandweer. We willen niet dat dit door wetgeving onmogelijk wordt gemaakt. We stoppen ook met het bezuinigen op de vrijwillige brandweer. De vrijwillige brandweer bestaat (vaak) uit jonge gemotiveerde mensen die zich willen inzetten voor de veiligheid van Nederland. Dit moeten wij behouden.

Pagina 44 - We willen zo snel mogelijk een stelsel voor kinderopvang invoeren, met een beperkte eigen bijdrage. Dat doen we voor iedereen die aantoonbaar een bijdrage levert in loondienst, als ondernemer of als vrijwilliger of mantelzorger.

Pagina 30 - We ondersteunen gemeenschapsorganisaties en vrijwilligersorganisaties die bijdragen aan sociale verbinding

Pagina 100 - Er komt ondersteuning voor inwoners die zelf het openbaar vervoer willen organiseren. Bijvoorbeeld, de buurtbus die door vrijwilligers wordt georganiseerd.

Pagina 64 - We zoeken samen met gemeenten naar nieuwe en andere vormen voor de financiering van sportverenigingen. Sportverenigingen zijn belangrijk voor toegang tot sport, sociale cohesie en gezondheid van mensen. Ze hebben momenteel echter financiële uitdagingen en moeilijkheden met het vinden van vrijwilligers. BBB wil samen met gemeenten structurele oplossingen vinden om deze verenigingen (financieel) te ondersteunen.

• Kernwoorden/motto: Wereld zonder racisme, seksisme, islamofobie, LHBTQIA+ discriminatie, kapitalisme, en alle andere vormen van onderdrukking. Een wereld waarin we erkennen dat we onvolledig zijn zonder elkaar, en daarom altijd solidair moeten zijn met elkaars strijd voor een volwaardig leven.

Download verkiezingsprogramma

Pagina 20 De woonomgeving wordt gedemocratiseerd. Bewoners krijgen meer inspraak over buurtrenovaties. Bewonersinitiatieven of vernieuwende woonvormen worden meer meegenomen in verbeteringsplannen van gebouwen. Huurders (zowel individueel als collectief), krijgen meer invloed op woningverbeteringen via initiatiefrecht.

Pagina 24 - Om het werk van de ervaringsdeskundigen te erkennen en gelijkwaardig te behandelen met andere beroepsgroepen, wordt de functie ervaringswerker in de zorg-CAO’s opgenomen. Voor de betaling van ervaringsdeskundige vrijwilligers worden landelijke richtlijnen opgesteld. De inzet van ervaringskennis wordt daarbij een vast onderdeel van het curriculum in alle opleidingen voor hulpverleners.

Pagina 6 - Bestaanszekerheid en een goed leven voor iedereen moet de norm zijn. In de huidige economie wordt onze arbeidskracht als product verkocht. Op het werk dat wij doen maken de bazen enorme winsten. BIJ1 gelooft in een wereld waar werk geen uitbuiting meer is en waarin werkende mensen de vruchten plukken van hun eigen arbeid. Een wereld waarin je waarde als mens niet afhangt van of je werkt of hoe productief je bent. Ook huishoudelijk werk, mantelzorg en vrijwilligerswerk is van onschatbare waarde voor onze maatschappij: onze economie zou niet kunnen draaien zonder. Het is tijd dat we niet langer onderscheid maken tussen welk werk we wel en niet waarderen of belonen.

• Motto: Recht doen, een hoopvolle agenda voor heel Nederland
• Kernwoorden: Fatsoen, koesteren normen en waarden, respect. Zorg dragen voor elkaar en onze omgeving.

Pagina 8 - Wij zien Nederland als een gemeenschappelijk huis, met een gedeelde waarden en eigen tradities. Maar dat idee van een gemeenschappelijk huis staat onder druk. Velen voelen zich niet gezien of missen het gevoel dat ze ‘erbij’ horen. We hebben een nieuwe cultuur nodig van saamhorigheid en gemeenschapszin. Een samenleving waar eenieder zich thuis voelt. Waar mensen omzien naar elkaar, voor elkaar zorgen en niemand achterblijft. Waar geluisterd wordt naar elkaar en we zoeken naar wat ons bindt. Waar een compromis geen vies woord is, maar een uiting van respect voor de ander. Want het belangrijkste wat we doen, doen we voor elkaar: in het gezin, de wijk, als collega of vriend, als vrijwilliger of mantelzorger

Pagina 14 - Wat wel gelukkig maakt, is een buurt waar mensen elkaar groeten, waar verenigingen kunnen rekenen op genoeg vrijwilligers en waar een gedeeld besef van waarden en normen vanzelfsprekend is.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 15 & 16

1.5.1. We maken het gunstiger om te doneren aan verenigingen met een maatschappelijk belang, passend binnen de democratische waarden en zonder winstoogmerk.

1.5.2. We zetten ons in voor een OZB-vrijstelling voor sport en culturele verenigingen.

Pagina 17 - 1.10. Om het sociale weefsel in onze regio’s te versterken, ondersteunen we het Gemeenschapsfonds. Hiermee kunnen lokale gemeenschappen belangrijke voorzieningen als een dorpswinkel, buurthuis of sportaccommodatie in stand houden. Het Gemeenschapsfonds kan gezamenlijk gefinancierd worden door overheid, samenleving en bedrijfsleven.

Pagina 15 & 16

1.5.3. Verenigingen en stichtingen krijgen hulp bij het aanvragen van vergunningen voor het organiseren van activiteiten.

Pagina 15 - Het CDA investeert in burgerschap. We voeren de maatschappelijke dienstplicht in. Voortbouwend op het succes van de vrijwillige maatschappelijke diensttijd zetten alle jongeren zich een deel van hun tijd in voor de samenleving. Dat kan bij defensie, in de zorg of bij maatschappelijke organisaties, zoals verenigingen. De dienstplicht voeren we stap voor stap in.

Pagina 88 - 12.7. We geven volop ruimte aan goede ideeën uit de samenleving. Burgerinitiatieven juichen we toe. Het uitdaagrecht wordt als specifieke vorm van participatie wettelijk vastgelegd.

Pagina 88 - 12.8. Burgerberaden kunnen een bijdrage leveren aan het democratisch functioneren van onze samenleving. Door mensen met elkaar het gesprek aan te laten gaan en zeggenschap te geven over hun eigen toekomst ontstaat meer betrokkenheid van mensen bij hun eigen dorp, stad of regio.

Pagina 15 & 16

1.5.5. We verhogen de maximale vrijwilligersvergoeding. Voor de belastingen mogen de vrijwilligersvergoeding en onkostenvergoeding niet bij elkaar worden opgeteld. Bij een overschrijding van de maximale vrijwilligersvergoeding mag de korting op de WW-uitkering (en andere uitkeringen) niet hoger zijn dan de overschrijding.

Pagina 15 & 16

1.5.4. Ook willen we een vrijwilligersverlof, waar sociale partners in cao’s afspraken over maken, passend binnen de vereenvoudiging van het verlofstelsel dat we voor ogen hebben.

Pagina 15 & 16 - Verenigingen en coöperaties zijn het cement van onze samenleving. Daarom krijgen ze de vrijheid, ruimte en aandacht die zij verdienen. Strenge regels voor bedrijven zouden niet moeten gelden voor verenigingen. Zo voorkomen we het afhaken van vrijwilligers en wordt het vinden van bestuursleden weer makkelijker. Daarom introduceren we een ‘Wet op maatschappelijk initiatief’.

• Motto: Nieuwe Verbondenheid
• Kernwoorden: Geen ratrace, van steeds meer naar steeds beter, vertrouwen en samenwerking, minder markt.

Pagina’s 11 en 12

1.1 Inzet voor de samenleving

Nederland kent een sterke traditie van burgerinitiatief. In verenigingen, sociale ondernemingen, kerken en informele organisaties zetten mensen zich in voor de samenleving. We willen meer ruimte geven aan mensen die de handen ineenslaan en samen zorgdragen voor elkaar en voor hun leefomgeving. We willen niet dat gemeenschappen verkruimelen doordat niemand tijd heeft. Er komt ruimte voor coöperaties, voor vrijwilligerswerk, voor gemeenschappelijke zorg en nieuwe verbondenheid.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 11 en 12

Ruim baan voor coöperaties. Er moet meer ruimte komen voor coöperaties. Burgers kunnen daardoor initiatieven nemen in dienst van de gemeenschap. Denk hierbij aan kinderopvang, buurtzorg, wooninitiatieven en energie-coöperaties. Er komt een uitdaagrecht voor burgers om collectieve voorzieningen op gemeentelijk niveau met coöperaties in eigen hand te nemen. Aanbestedende afdelingen bij het Rijk, provincies en gemeenten geven coöperaties en sociale ondernemingen een gelijkwaardige kans.

Pagina 11 & 12

Huizen van Ontmoeting in de buurt. In iedere dorp of elke wijk komt een Huis van Ontmoeting. Op deze fysieke ontmoetingsplekken kunnen gemeenten een basisaanbod van activiteiten organiseren, gericht op de behoefte van burgers en met als doel verbinding en ontmoeting tussen alle wijk- of dorpsbewoners te bevorderen. Een potje schaak of hulp met de computer voor ouderen, een kinderclub op woensdagmiddag of zomaar een ontmoeting met een bakje koffie. Dit draagt bij aan onderlinge verbondenheid en de bestrijding van eenzaamheid en biedt mogelijkheden voor het combineren van zorg- en welzijnsactiviteiten. We maken tweehonderd miljoen vrij voor deze plekken van ontmoeting die bijvoorbeeld in een wijkgebouw, bibliotheek, kerk, school, sportkantine of gezamenlijke ruimte van een flatgebouw komen.

Pagina 11 en 12

Kerken als bondgenoot bij sociale vraagstukken. Kerken en andere geloofsgemeenschappen worden erkend en gewaardeerd als volwaardige partners van de overheid. Met name diaconieën vervullen een cruciale rol en helpen mensen in situaties van eenzaamheid en armoede. Zij zijn laagdrempelig aanwezig, en doen belangrijk werk op plekken waar de overheid niet genoeg kan doen. Alle kerken staan in contact met de Minister van Eredienst, al dan niet via een koepelorganisatie.

Pagina 16 - Voer het gesprek over mentale gezondheid en prestatiedruk. Mentale gezondheid van jonge mensen is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Dit vraagt een cultuuromslag. Je bent niet goed om wat je presteert, wat je hebt, wie je vrienden zijn, je bent goed omdat ieder mens van waarde is. We maken daarom werk van de maatschappelijke dialoog over de prestatiemaatschappij en over opvoeden en opgroeien in deze maatschappij. Dit vraagt om een gesprek met de hele samenleving: jongeren, ouders, onderwijs, zorg, sport- en vrijwilligersorganisaties, enzovoort.

Pagina 11 en 12

Een tijd van je leven voor anderen. Het moet gewoon worden dat iedere Nederlander zich een korte periode van zijn leven zich inzet voor de gemeenschap. De maatschappelijke diensttijd in de bovenbouw van het onderwijs wordt verder uitgebouwd. Gedurende een periode van drie maanden werken jongeren met verschillende achtergronden samen op een plek in de samenleving.

Pagina 11 en 12

Help het verenigingsleven. Lokale verenigingen verlevendigen het sociale en culturele leven en brengen iets tot stand voor de gemeente. Gemeenten ontvangen meer geld om verenigingen te helpen zich verder te ontwikkelen.

Pagina 11 en 12

Impuls voor de samenleving. We ondersteunen burgerinitiatieven, burgercoöperaties, mantelzorgondersteuning, vrijwilligers(loketten) of andere initiatieven die de verbondenheid en zorgzaamheid in de samenleving versterken.

Vrijwilligersloket. Er komen meer vrijwilligersloketten, die in een gemeente vraag en aanbod bij elkaar brengen, mensen met elkaar verbinden, vrijwilligersplatforms onder de aandacht brengen, ideeën helpen uitwisselen en steun kunnen bieden aan vrijwilligers waar dat nodig is.

Pagina 106 - We willen kleinschalige, lokale opvang, waarbij asielzoekers die kans hebben op een status, direct zijn verbonden aan één gemeente en daar in beginsel kunnen blijven. Zo krijgen ze de kans op een goede start en kunnen ook vrijwilligers, verenigingen en kerken meer betekenen.

Pagina 109 - Samen met asielzoekers met een reële kans op een verblijfsvergunning wordt vanaf de eerste dag gezocht naar een plek waar zij zich actief kunnen inzetten in onze samenleving (denk aan vrijwilligerswerk buiten het asielzoekerscentrum). Meedoen-balies worden standaard op alle opvanglocaties. Dit is bevorderlijk voor het geestelijk welzijn en de integratie van nieuwkomers, zoals het sneller leren van de Nederlandse taal en cultuur en het opbouwen van een netwerk. Ook krijgen vrijwilligersorganisaties ruim baan om activiteiten met nieuwkomers te ontplooien.

Pagina 27 - Palliatieve zorg. Palliatieve zorg wordt breder beschikbaar, op de plek waar iemand wil sterven – dus ook thuis. Voor mensen die ondraaglijk psychisch lijden is goede palliatieve zorg van groot belang. De inzet van vrijwilligers in de terminale thuiszorg schept veel mogelijkheden om thuis te sterven, maar is nog onvoldoende bekend bij zorgverleners. De bekendheid van deze vrijwilligers wordt vergroot. Voor iedereen moet zorg in hospices of door vrijwilligers thuis toegankelijk zijn.

Pagina 116 - Breid het aantal politievrijwilligers uit. Het werk van de politievrijwilligers is heel waardevol. Er wordt geïnvesteerd in groei naar 5.000 politievrijwilligers die zich inzetten voor de veiligheid van onze samenleving.

Pagina 100 - We steunen reclassering op maat en vrijwilligersorganisaties zoals stichting Exodus en Gevangenenzorg Nederland die (ex-)gedetineerden begeleiden. Er komt meer ruimte voor vrijwilligerswerk in gevangenissen.

Pagina 11 en 12

Geen dikke deken van regels. Er moet getoetst worden hoe en welke regels teruggedrongen kunnen worden om ruimte te scheppen voor verenigingen, coöperaties en andere lokale initiatieven. Gemeenschapskracht mag niet gesmoord worden in een dikke deken van regels, formulieren en controles.

Geen rompslomp voor vrijwilligersorganisaties. Vrijwilligersorganisaties worden beter ondersteund in de toepassing van wet- en regelgeving, zoals de AVG en de Wet witwassen en financieren van terrorisme, zodat ze minder regeldruk ervaren en meer tijd kunnen besteden aan het vrijwilligerswerk.

Pagina 44 - Schuldhulpmaatjes zijn cruciaal. Schuldhulpmaatjes worden vaker ingezet om naast iemand met schulden te staan en deze persoon gedurende het hele traject te begeleiden. De rol van vrijwilligers moet beter worden verankerd in het schuldhulpverleningsbeleid. Samenwerken is goed, maar het mag geen wegschuiven worden naar de vrijwilliger. De rolverdeling moet vast komen te liggen binnen een plan van aanpak zodat iedereen weet wat hij kan verwachten en de professional verantwoordelijk blijft.

Pagina 8 - Vrijwilligers en mantelzorgers worden gewaardeerd. Er komt een nieuw stelsel voor verlof, waardoor mensen zich kunnen inzetten voor elkaar en de samenleving. Zo kunnen nieuwe maatschappelijke initiatieven tot bloei komen. Het wordt weer gewoon om in Nederland iets voor anderen en voor de maatschappij te betekenen.

Pagina 41 - Hervorm de Participatiewet. Wij streven naar een overheid die mensen vertrouwt, en die omkijken naar elkaar belangrijk vindt. Dit betekent ook dat het makkelijker moet worden om met behoud van uitkering vrijwilligerswerk te doen of mantelzorg te verlenen.

• Motto: Nieuwe energie voor Nederland
• Kernwoorden: Werken met inwoners voor inwoners, iedereen moet mee kunnen doen en zichzelf kunnen zijn.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 173 - Democratie is meer dan politiek en overheid. Ook bij bedrijven en tussen burgers zelf moet democratie de norm zijn. Er zijn in Nederland al rond de ongeveer 4000 burgercollectieven. D66 wil dat deze collectieven meer ruimte en mogelijkheden krijgen.

Pagina 49 - We geven meer ruimte en ondersteuning aan coöperatieve bewonersinitiatieven. Woningcorporaties geven coöperatieve bewonersinitiatieven de ruimte om, onder voorwaarden, corporatiewoningen over te nemen.

Pagina 185 - Door het verminderen van de bureaucratie, het makkelijker maken van zij-instromen en meer inzet en waardering voor politievrijwilligers krijgen wijkagenten weer de ruimte om hun rol als aanspreekpunt in de wijk te vervullen.

Pagina 104 - Studenten krijgen de ruimte om zich te ontwikkelen buiten de collegebanken. Bijvoorbeeld met vrijwilligerswerk, starten van een onderneming of in het verenigingsleven.

Pagina 84 - Er mogen geen hindernissen zijn voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking om te kunnen sporten en bewegen. We werken aan een betere toegang van mensen met een beperking tot sportverenigingen en helpen daarbij de verenigingsvrijwilligers.

Pagina 52 - De leeftijdsgrens voor de vrijwilligersvergoeding wordt ook verlaagd: iedereen vanaf 18 jaar heeft dan dezelfde maximumvergoeding.

Pagina 55 - Terugkeer naar werk vereist een duidelijke en eenvoudige verrekensystematiek in alle uitkeringen. Het aanvaarden van een baan kan namelijk voor onzekerheid zorgen over het recht op een uitkering. We verruimen voor iedere bijstandsgerechtigde de mogelijkheid om tijdelijk tot minimumloon bij te verdienen naast de uitkering, om via deeltijdwerk de stap naar een reguliere baan te zetten. Ook moet het gemakkelijker worden om een opleiding te volgen of vrijwilligerswerk te doen in de Participatiewet.

Pagina 61 - Vrijwilligerswerk is een belangrijk onderdeel van de samenleving. Om vrijwilligerswerk te ondersteunen moeten onnodige obstakels worden weggenomen. De verklaring omtrent gedrag voor vrijwilligers is daarom waar mogelijk gratis en er wordt geen belasting geheven als de vrijwilliger een bescheiden vergoeding ontvangt voor het werk.

Pagina 55 - Niet voor iedereen is een reguliere baan een optie. Als er geen zicht is op de stap naar betaald werk moet er meer ruimte zijn voor maatwerk. Dat kan zijn in de vorm van vrijwilligerswerk met behoud van uitkering. Voor anderen kan een plek bij beschut werk of een basisbaan veel betekenen. Dit gebeurt met de bestaande budgetten, maar waar meer gebruik wordt gemaakt van publiek- private samenwerking. Vaak gaat dit om maatschappelijk waardevol werk, zoals het verbeteren van wijken en buurten.

Pagina 68 - Zorg voor mensen met een beperking moet minder een zorgkarakter krijgen, maar meer gaan over de kwaliteit van leven. Hiervoor is een bredere samenwerking in het netwerk om mensen heen nodig, zoals de zorgaanbieder, gemeente, vrijwilligers en familie.

Pagina 82 - Initiatieven waarbij ouderen met vrijwilligers zorg en samenzijn lokaal organiseren, faciliteren we maximaal. Hulp vanuit het eigen netwerk en thuiszorg kunnen helpen voorkomen dat zwaardere hulp meteen nodig is. Zo houden mensen zelf keuzevrijheid over waar zij oud worden of wie hun huisarts is. Gemeenten moeten hier ruimte voor maken, evenals voor voldoende plekken voor tijdelijke opnames in verzorgingshuizen. Samenwerking met woningcorporaties is essentieel om deze keuzevrijheid voor ouderen met een bescheiden inkomen te verzekeren.

• Motto: Nu is het moment
• Kernwoorden: Bestrijden racisme, gelijke kansen (voor jongeren), woningen, veiligheid, zorg en alles moet betaalbaar zijn.

Download verkiezingsprogramma

• Motto: Het programma van hoop, optimisme en herstel
• Kernwaarden: Nederland uit de EU, geen klimaat- en stikstofbeleid, anti-LHBTIQ+, vrijheidswet

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 67 - Eenzame ouderen ondersteunen door middel van lokale vrijwilligersprojecten.

• Motto: Samen voor een hoopvolle toekomst
• Tendens: Klimaat en samenleving vragen om acuut herstel. Nieuw beleid vraagt tijd. Vertrouwen, respect en solidariteit zijn nodig.

Download Verkiezingsprogramma

Ook zorgen we dat coöperaties, verenigingen en stichtingen een beroep kunnen doen op betaalde krachten via de basisbanen die gemeenten gaan creëren.

Pagina 40 - Bloeiende gemeenschappen in de wijk. De democratie begint op buurt- en wijkniveau. We investeren daarom fors in de leefbaarheid van buurten en wijken en in plekken waar mensen samenkomen en zich kunnen organiseren. We stoppen de afbouw van de buurthuizen in Nederland, organiseren een landelijk dekkend netwerk van openbare bibliotheken en zorgen dat er in alle buurten en wijken voldoende gemeenschappelijke plekken zijn waar je graag wilt zijn. De woningcorporaties krijgen weer de expliciete taak om ook voldoende ontmoetingsplekken te organiseren in de buurten waar zij actief zijn. We verruimen daarnaast de mogelijk voor bewonersinitiatieven om maatschappelijk vastgoed, zoals een buurthuis, gemeenschappelijke tuin, stuk grond of speeltuin over te nemen van de gemeente om deze coöperatief te beheren als buurt (recht van overname). Wijkteams geven we de middelen en ruimte om meer te gaan opereren als opbouwwerkers: professionals die actief lokale gemeenschappen vormen en burgers ondersteunen om zich collectief te organiseren.

Pagina 54 - Stimuleren maatschappelijk vastgoed. We introduceren een nieuwe leegstandsladder: we herstellen panden bij voorkeur in een maatschappelijke bestemming (buurthuis, kantine, etc.). Buurtbewoners krijgen mogelijkheden om gezamenlijk dit soort vastgoed over te nemen. Pas als dat niet lukt, kunnen maatschappelijk relevante woonbestemmingen een plek krijgen, daarna commerciële woonbestemmingen en pas dan kijken we naar commerciële herbestemming. Om langdurige leegstand te voorkomen, verwachten we van gemeenten dat ze binnen drie jaar de ladder doorlopen hebben.

Pagina 18 - De opvang vormt een plek waar vluchtelingen en buurtbewoners elkaar ontmoeten door samen te leven, te leren en te werken. In plaats van gedwongen nietsdoen, kunnen vluchtelingen zo een begin maken met integratie in onze samenleving. Asielzoekers met perspectief op inwilliging van hun aanvraag krijgen sneller het recht om onderwijs te volgen en te werken.

Pagina 33 - Meer perspectief bij werkloosheid. We verlengen de kortdurende WW, voor mensen die een half jaar hebben gewerkt, van drie naar zes maanden. De langdurende WW, voor mensen met een langere werkgeschiedenis, verkorten we niet. Iedereen die zonder werk komt te zitten, krijgt een persoonlijk plan: bijvoorbeeld om- of bijscholing, verslavingszorg of een time-out. Ook de doelen kunnen verschillen. Een basisbaan, beschut werk via een Sociaal Ontwikkelbedrijf of vrijwilligerswerk biedt vaak een realistisch perspectief.

Pagina 36 - Betere aanpak van problematische schulden. We moedigen mensen aan om hulp te vragen bij schulden. We voeren een landelijke pauzeknop in: zodra je hulp vraagt, gaat de inning van nieuwe schulden op pauze. Wanneer iemand schuldhulp accepteert, vervalt beslag op loon, goederen of uitkering. Iedereen die onder het sociaal minimum dreigt te komen door schulden, krijgt automatisch recht op een betalingsregeling. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om deze betalingsregelingen af te dwingen bij schuldeisers. Wanneer tweederde van de schuldeisers akkoord is, maken we de schuldenregeling bindend. Om ervoor te zorgen dat mensen niet door het ijs zakken, verhogen we de beslagvrije voet tot het sociaal minimum en helpen we mensen met de afbetaling van problematische schulden. Als dat nodig is, bieden we ze een traject richting opleiding, werk of vrijwilligerswerk.

Pagina 79 - Een sterke civil society. Ter bevordering van mensenrechten en democratie steunen we het maatschappelijk middenveld wereldwijd. Ngo’s, activisten en mensenrechtenverdedigers zijn vaak de enigen die intern een dam kunnen opwerpen tegen aantasting van de rechtsstaat en het afglijden naar dictatuur. Nederlandse ambassades en maatschappelijke organisaties rusten we beter toe om hen te ondersteunen en we trekken hiervoor meer middelen uit. We gaan in onze inzet sterk af op hun inschatting van wat ter plaatse effectief is.

Pagina 87 - We gaan ngo’s die mensen redden niet criminaliseren: een helpende hand slaan we niet in de boeien.

Pagina 40 - Passende waardering voor vrijwilligerswerk. We richten een stimuleringsfonds op voor kleine organisaties die geen vrijwilligersvergoeding kunnen betalen en verhogen de onbelaste vrijwilligersvergoeding.

We gaan onderzoeken welke bedrijvensubsidies opengesteld kunnen worden voor verenigingen en stichtingen.

Pagina 40 - Mensen met een uitkering worden niet gekort als zij een vrijwilligersvergoeding ontvangen. De vrijwilligersvergoeding en de onkostenvergoeding worden niet bij elkaar opgeteld voor de belasting.

Pagina 61 - De maatschappelijke waarde van zorgcoöperaties. Juist in de zorg, met haar grote personeelstekorten, zijn burgerinitiatieven onmisbaar. Via het actieprogramma voor de coöperatieve samenleving en via de vernieuwde wijkteams gaan we zorgcoöperaties veel actiever aanmoedigen. We zorgen dat burgerinitiatieven gebruik kunnen maken van het initiatiefrecht, waarbij inwoners samen kunnen bepalen hoe ze de zorg en hulp in hun wijk kunnen regelen en we zorgen dat zij daar voldoende onafhankelijke ondersteuning bij krijgen.

• Motto: Nederland weer op de rit
• Kernwoorden: Individuele vrijheid, vrijheid van meningsuiting, hard werken

Pagina 1 - Anderzijds ziet JA21 ook dat de mens meer is dan een individu. Elk individu maakt deel uit van een gezin, familie, stad en regio. Deze gemeenschappen zijn meer dan de som der delen: ze zijn waardevol en geven betekenis en structuur aan de levens van mensen. Onze kleine gemeenschappen, met elk hun eigen subculturen en tradities, verdienen het dan ook om beschermd te worden en te blijven voortbestaan. Dat vraagt om decentrale besluitvorming, om luisteren naar de bevolking en om terughoudendheid van de overheid om te bepalen wat goed is voor mensen. Daarnaast vraagt deze bredere kijk op de mens ook om het nemen van verantwoordelijkheid voor elkaar. In de eerste plaats binnen de gemeenschappen zelf, maar als dit niet lukt door hulp vanuit de overheid. JA21 staat ook voor empathie, en de bereidheid om mensen weer op de been te helpen als ze te maken krijgen met zware tegenslagen.

Download Verkiezingsprogramma

• Motto: Tijd voor herstel. Vertrouwen. Zekerheid. Perspectief.
• Kernwoorden: Hervorming bestuur, voorkomen wanbeleid, wederkerigheid tussen overheid en burger, bestaanszekerheid

Bij een sociaal contract hoort wederkerigheid. We gaan uit van de verantwoordelijkheid van personen en de gemeenschappen waarin zij leven en werken. Er ligt een grote innerlijke kracht verscholen in onze gezinnen, wijken en dorpen, in onze bedrijven, verenigingen en coöperaties.

Download verkiezingsprogramma

Pagina 69 - We moeten kunnen vertrouwen op een goede brandweer. Wij hechten hierbij zeer aan de inzet van vrijwilligers. Het kabinet moet in Brussel ruimte zoeken om de beperkingen die EU-regelgeving opleggen aan de inzet van vrijwilligers ongedaan te maken.

Pagina 30 - Bij burgerschap hoort ook dat men leert dat mensen in Nederland onderdeel zijn van een gemeenschap, met rechten, plichten en verantwoordelijkheden. Wij vinden het goed dat jongeren leren het belang van deze gemeenschappen in te zien en dat zij in een vroeg stadium worden gestimuleerd hierin een actieve rol te spelen. Dat kan door het vervullen van een maatschappelijke stage of het doen van vrijwilligerswerk.

Pagina 37 - Wij steunen de invoering van een vrijwillige maatschappelijke diensttijd waarin jongvolwassenen een jaar het algemeen belang dienen. Afhankelijk van ieders talenten en ambitie kan dit jaar worden ingevuld met een bijdrage in sectoren zoals zorg voor ouderen en gehandicapten, hulpverleningsdiensten (politie, brandweer en ambulance) en Defensie. Door kennismaking met dit werk beogen we meer mensen te verleiden te kiezen voor een baan in deze werkvelden, die essentieel zijn voor ons land.

Pagina 68 - De realiteit voor veel criminele jongeren is ‘eenmaal erin, nooit meer eruit’. Perspectief is nodig om snel weer op het rechte pad te komen. Wij willen onderzoeken of positief gedrag, zoals het verrichten van maatschappelijke diensttijd, kan worden meegewogen bij het eerder verlenen van een Verklaring Omtrent het Gedrag na lichte vergrijpen.

Het maatschappelijk middenveld kan niet functioneren zonder vrijwilligers en ook niet zonder financiële steun van burgers en bedrijven in de vorm van donaties en giften. Daarom moet de giftenaftrek behouden blijven.

Pagina 45 - We keren ons tegen de tendens van steeds verdere concentratie en schaalvergroting in de zorg waardoor systemen heersen over de menselijke maat. Daar passen nieuwe burgerinitiatieven bij, zoals zorgcoöperaties geleid door burgers en gebruikers als leden in plaats van door financiers en professionele zorgverleners.

Pagina 48 - In de ouderenzorg hanteren we als uitgangspunt dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig wonen en de regie over hun leven houden. Hiertoe moeten de eerstelijnszorg en de thuiszorg goed gefaciliteerd worden. Wij willen burgerinitiatieven steunen om woonzorgvormen te realiseren in de eigen wijk en dorpen. Er moet een landelijke investeringsfaciliteit komen voor dergelijke burgerinitiatieven die de financiering moeilijk rondkrijgen.

Pagina 45 - Zorg voor elkaar

Familie en vrijwilligers zijn essentieel voor de houdbaarheid van de gezondheidszorg. We hechten aan een samenleving waarin mensen oog hebben voor elkaar en waar mogelijk voor elkaar zorgen; mantelzorg verdient daarom een volwaardige plek in het zorgbeleid. De zorg voor een naaste moet gecombineerd kunnen worden met betaalde arbeid. Dit vraagt om flexibiliteit in de arbeidsrelatie tussen werkgever en werknemer. We evalueren de Wet flexibel werken en bekijken hoe de effectiviteit kan worden vergroot. 

Pagina 48 - Nederland vergrijst; de levensverwachting neemt toe en de meeste ouderen worden relatief gezond oud. Ouderen dragen op veel gebieden actief bij; als mantelzorgers en vrijwilligers zijn zij het cement dat onze maatschappij bijeenhoudt. Ook zorgen veel ouderen voor de opvang van kleinkinderen, waardoor meer mensen kunnen deelnemen aan het arbeidsproces. Ouderen zijn geen last, maar een onmisbaar onderdeel van onze samenleving.

• Motto: Een wereld te herwinnen!
• Kernwoorden: Mens als onderdeel van ecosystemen. Klimaat- en natuurcrisis eerlijk oplossen.

Pagina 46 - We verspillen veel van onze arbeidskracht. Aan banen waar we niet gelukkig van worden. Aan bazen die ons uitbuiten. Aan bedrijven die de wereld niet beter maar slechter maken. Terwijl we meer mensen nodig hebben in de zorg, de kinderopvang, voor het isoleren van huizen, voor een duurzame landbouw en zoveel meer. Of omdat je gewoon wat meer vrije tijd wil, vaker met je gezin wil zijn, of vrijwilligerswerk wil doen.

Werkzoekenden kunnen makkelijker vrijwilligerswerk en stages doen, ook als dat werk niet direct op terugkeer naar de arbeidsmarkt is gericht. Deze activiteiten tellen voortaan mee als zinvolle voorbereiding op terugkeer naar de arbeidsmarkt.

De sollicitatieplicht voor 60-plussers schaffen we af. Het staat 60-plussers vrij vrijwilligerswerk te doen, voor kleinkinderen te zorgen of te mantelzorgen.

We onderzoeken hoe mensen ‘sociaal kapitaal’ kunnen opbouwen, door het verrichten van maatschappelijk zinvol geachte activiteiten, dat ze in kunnen zetten om basisbehoeften als eten en woonruimte te ‘betalen’.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 78 - Het initiëren van een burgerinitiatief wordt eenvoudiger.

Pagina 32 - Daardoor zijn het vaak hardwerkende vrijwilligers die de dierenasiels en opvangcentra draaiende houden met donaties van particulieren. De financiering van hulp van wilde dieren in nood is zelfs helemaal niet wettelijk vastgelegd, waardoor ondersteuning door overheden vaak gering is of volledig ontbreekt. De Partij voor de Dieren wil dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt en wildopvangcentra, dierenasiels en -ambulances financieel ondersteunt.

Pagina 69 - Er komen mogelijkheden voor het verzamelen van studiepunten met vrijwilligerswerk.

• Motto: Nederlanders weer op 1
• Kernwoorden: alles ruim baan behalve buitenlanders en nieuwe Nederlanders.

Download Verkiezingsprogramma

• Motto: Woord houden
• Tendens: Geen onmogelijke beloftes doen. Bidden, werken en geen overspannen verwachtingen (aan een overheid). Christelijke waarden en cultuur.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 4 – (financiële) ondersteuning behouden van initiatieven voor een maatschappelijke diensttijd voor jongeren.

Pagina 8 - Omzien naar elkaar is allereerst een opgave voor ons allemaal. Daarom moeten we gezinnen, kerken en gemeenschappen in staat stellen om zelf zorg en hulp te bieden waar dat nodig is. Daarom zijn zorgzame buurten zo waardevol. Om diezelfde redenen dienen mantelzorgers en vrijwilligers ondersteund te worden. We belonen mantelzorgers extra en verminderen de regeldruk voor stichtingen en verenigingen.

De SGP wil dat christelijke organisaties op gelijke voet kunnen rekenen op subsidie voor het bijdragen aan maatschappelijke taken.

Pagina 22 - Gastgezinnen die een statushouder opvangen en wegwijs maken in ons land, ontvangen daarvoor een vrijwilligersvergoeding.

• Motto: Nu de mensen
• Kernwoorden: Werk, zorg, betaalbaar leven, zeggenschap over de leefomgeving, eerlijkere verdeling van inkomen, solidariteit

Pagina 21 - We juichen vrijwilligerswerk van harte toe, maar regulier werk moet ook volwaardig worden beloond. Vrijwilligerswerk blijft altijd vrijwillig. We stoppen dus direct met de verplichte ‘tegenprestatie’ in de bijstand en garanderen de mensen werk. Iedereen die wil werken, krijgt zo het recht op werk en een passend inkomen. Voor iedereen komt laagdrempelige ondersteuning en advisering over werk en (om)scholing in de buurt beschikbaar. Werken zonder loon staan we niet toe.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 14 - Daarnaast wordt onbetaald werk in Nederland steevast ondergewaardeerd. Daardoor lekt de aandacht voor elkaar weg. Via het belastingstelsel gaan we mantelzorgers en vrijwilligers waarderen in plaats van afstraffen.

Pagina 11 - We geven bewoners echte zeggenschap over hun buurt, hun eigen leefomgeving. Participatie of inspraak wordt nu te vaak niet serieus genomen door gemeenten en/of organisaties en moet daarom beter verankerd worden. Bewoners die zelf voorzieningen als ontmoetingsplekken of parken willen inrichten en beheren, moeten daar financieel en organisatorisch toe in staat gesteld worden en worden altijd verkozen boven organisaties van buitenaf.

• Motto: Toekomst, nu. Een Europees verhaal van optimisme
• Kernwoorden: Verenigd Europa als oplossing voor groener, eerlijker en veiliger 2050. Klimaat, gelijke kansen, brede welvaart.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 124 & 125

Momenteel zijn er duizenden bewonersinitiatieven op uiteenlopende terreinen actief, waarin mensen zich inzetten voor een betere samenleving. Zij voorkomen problemen of lossen problemen op die normaal door de lokale overheid behandeld zouden moeten worden. Volt verwelkomt deze ontwikkeling en wil deze versterken. We willen dat gemeenten op basis van gelijkwaardigheid met bewonersinitiatieven samenwerken. Dat vereist nieuwe competenties, met name van de beleidsmakers. Volt wil hierin investeren zodat gemeentelijk beleid en bewonersinitiatieven elkaar gaan versterken.

Volt ondersteunt uitbreiding van het aantal experimenten tussen gemeenten en bewonersinitiatieven. Volt investeert in de noodzakelijke competentieontwikkeling binnen gemeenten opdat gemeenten op basis van gelijkwaardigheid met bewonersinitiatieven kunnen samenwerken. Hierdoor voorkomen we dat gemeentelijk beleid botst met bewonersinitiatieven die een waardevolle bijdrage leveren aan de samenleving. Op deze manier zorgen we er tevens voor dat bewonersinitiatieven en gemeenten elkaar gaan versterken.

Pagina 86 - Er komen meer clubkadercoaches die verenigingen ondersteunen bij specifieke hulpvragen, zoals een tekort aan vrijwilligers, het opleiden van trainers op pedagogisch vlak en het opstellen van begrotingen.

• Motto: Ruimte geven. Grenzen stellen.
• Kernwoorden: Werken, veiligheid, welvaart, groei.

Pagina 37 - Je baan - en ook vrijwilligerswerk - geeft je een plek in onze samenleving. We geloven dat iedereen talenten heeft en ieder mens wil bijdragen. Nog nooit werkten zoveel mensen, maar er zijn nog steeds veel vacatures. Toch zijn er nog veel mensen die meer kunnen en willen werken, maar die dat om allerlei redenen nog niet lukt.

Pagina 44 - Gepensioneerden hebben onze samenleving enorm veel te bieden en dragen nog steeds veel bij via vrijwilligerswerk.

Download Verkiezingsprogramma

Pagina 26 - Brandweervrijwilligers blijven van grote waarde. Brandweervrijwilligers en hun inzet liggen onder vuur waardoor brandweerteams niet meer deels uit vrijwilligers kunnen bestaan. Wij zullen ons maximaal inzetten om de huidige vrijwilligers te behouden en nieuwe te werven. Want de brandweer en zeker ook haar vrijwilligers, zijn van grote waarde bij de bestrijding van rampen en crises.

Pagina 22 - Wij blijven investeren in een sterke politie. Onze mensen behoren tot de beste ter wereld. Dat willen we zo houden. We willen de Nationale Politie versterken met extra (digitale) wijkagenten, cyberexperts, (specialistische) (wijk)rechercheurs en (specialistische) vrijwilligers. We zorgen dat de politie het beste materieel heeft en passende arbeidsvoorwaarden, en uitgerust wordt met stroomstootwapens en bodycams. We versterken de mogelijkheden om als zij-instromer bij de politie te komen werken en om als vrijwilliger bij te dragen.

Pagina 79 - Een open en transparante overheid. De overheid houdt zich aan haar eigen regels. Om effectieve controle van de overheid te garanderen zorgt de overheid voor goede en open informatievoorziening aan de Tweede Kamer en de samenleving. We steunen goed en open publiek debat en een sterk maatschappelijk middenveld. Het maatschappelijk middenveld bestaat onder andere uit vrijwilligersorganisaties, burgerinitiatieven en kleinere verenigingen. Deze organisaties moeten niet worden geconfronteerd met onnodige regeldruk. De helft van de Nederlanders is vrijwilliger en bijna alle Nederlanders doneren regelmatig, zo houden wij samen het maatschappelijk middenveld sterk. Dat willen we ook fiscaal gunstig laten blijven zijn.